psikoterapi, soru, bilişsel terapi, davranış terapisi, kabul kararlılık terapisi

Psikoterapiye başlamadan önce çeşitli tereddütler yaşamak, nereden başlayacağını, nasıl ve ne anlatacağını bilememek çok doğal. “Çok mu anlatıyorum!”, “Saçma şeylerden mi bahsediyorum!”, “Benim ki de dert mi!” gibi düşüncelerin arasından sıyrılarak bir yol tutturuyoruz genelde.

Ön hazırlık süreci biraz renklensin diye yeni başlayacaklara karşılaşacakları bazı soru örnekleri göstermek istedim, umarım yardımcı olur.

Şu anda ne hissediyorsun?

Psikoterapi süreci şimdi ve burada olana odaklıdır. Bu yüzden özellikle bir duygu belirtisi gördüğümüzde o duygunun ne olduğunu, ne ile ilgili olduğunu merak eder, anlamaya çalışırız. Sık sık kullanılan bir sorudur. Anlatılan durumun şu ana etkisini ele almak iyi bir terapi süreci için önemli bir koşuldur.

Seni buraya ne getirdi?

Sanırım bu soru ile karşılaşmak kimseyi şaşırtmaz. Kestirilebilir olsa da yanıtlaması çok da kolay değildir. Genellikle birden fazla sebep olur kişiyi terapiye başlamaya yönelten.

Bu sebeplerin hikayeleri de tabii ki. Bir şeyi anlatmak için nasıl geliştiğini anlatmaya ihtiyaç duyarız.

Kısa bir yanıtı olmaz genellikle, olmak zorunda da değildir.

Neden şimdi?

Bu soru da ilk seansların sorusudur. Genellikle terapiye başlatan sebepler bir günde ortaya çıkmamışlardır beklenmedik travmatik bir olay yaşanmadıysa.

Neden şimdi sorusu ile kişinin şikayetlerini neden bugün değiştirmeye ihtiyaç duyduğunu, bugünkü yaşamı bağlamında bu şikayetlerin nasıl olduğunu anlamaya çalışırız.

Ne zaman olmuyor?

Bir sorunu anlamaya çalışırken izlenebilecek yollardan birisi o sorunun ne zamanlarda olmadığnı araştırmaktır. Böylece tetikleyiciler gibi çeşitli etmenler fark edilebilir.

Örneğin göz teması kurmakta zorlanan birisinin bu sorunu kimlerle yaşamadığını sorduğumuzda “Yabancılar ile yaşamıyorum.” gibi bir cevap alırsak kişinin yakın ilişkilerde zorlanıyor olduğuna ilişkin bir tahmine doğru yönelebiliriz.

Bu hafta nasıldı?

Seans girişi niteliğindeki bu soru ile kişinin duygudurumu hakkında bilgi edinmeye çalışırız. Bunun yanında önceki seansla ilgili hangi konular güncelliğini koruyor mu, bu seansta hangi gündemler var bunların ortaya çıkarılmasına da yardımcı olur.

Elde edilen bilgiler seansın kabaca bir planının yapılmasını sağlar.